اَرَابيسي اَفْريكَانْسْ Arabiese Afrikaans

Kan jy Afrikaans toelies in Arabies of Jawi?

Arabiese Afrikaans, oftewel Afrikaans wat met behulp van die Arabiese alfabet geskryf is, word algemeen aanvaar as die eerste geskrewe vorm van Afrikaans. Talle Arabies-Afrikaanse geskrifte – soos studentenotaboeke, verkiesingsplakkate, publikasies en manuskripte – het behoue gebly; tot dusver is 74 van dié werke wat tussen 1845 en 1957 geskryf is, deur kundiges ontdek en geïdentifiseer. Hieronder tel uitstekende voorbeelde van die vroegste Afrikaanse literatuur. Daar is boonop heelwat onopgetekende Arabies-Afrikaanse geskrifte in privaatbesit; die ATM wil hulle graag digitiseer om dit vir die nageslag te bewaar.

Volgens Michael Jonas, direkteur van die ATM, is die doel van die Afrikaans-Arabiese kompetisies en werkswinkels om ʼn moderne bydrae tot hierdie unieke skryftradisie, te lewer. “Ons missie is immers om onder meer die versweë geskiedenisse van Afrikaans te belig en die ryke diversiteit van Afrikaans se ontstaansgeskiedenis asook haar moderne gedaantes te vier. Daarom wil ons mense aanmoedig om ook op hierdie manier hul deelname aan hierdie taal te herbevestig,” sê hy. “In die Taalmuseum in die Paarl gee ons heelwat erkenning aan Abu Bakr Effendi wat in die 1800’s ʼn groot rol in die ontwikkeling van Arabies-Afrikaans en derhalwe ook Afrikaans in die Bo-Kaap gespeel het. Ons wil graag sien dat die Afrikaanse gemeenskap hierop voortbou.”

• Bron
• Uit Moesliemafrikaans kom “toelies”, vir Arabiese skrif en letters, en ook as werkwoord vir ‘skryf’: Die eerste koplesboek in Afrikaans was ’n kitaab getoelies in Arabies. Van die Indonesiese woord ‘tulis’ – ‘om te skryf’.

Die Afrikaanse Taalmuseum en -monument se Arabiese Afrikaanse kompetisie 2022 en werkswinkel het heelwat media-aandag geniet. Sien die ondergenoemde artikel en onderhoude, in Afrikaans en Engels.