Koeksisters verwelkom koesiesters – só het die Afrikaanse Taalmuseum en -monument (ATM) se soektog na Noord-Kaapse stories gister op Orania geeïndig ná ’n reis van meer as 2 000 km. Verteenwoordigers van die Orania Beweging het personeellede van die ATM voor die Koeksistermonument ontmoet om twee soorte koeksisters – én stories oor hul herkoms – uit te ruil.
Isabeau Botha, kommunikasiebestuurder van die ATM, het Maleise koesisters, gebak deur Gaireyah Fredericks, ’n digter van die Paarl wat in Kaaps skryf, aan Sebastiaan Biehl, navorser en toergids van die Orania Beweging oorhandig, wat dit verruil het vir Orania-koeksisters, gebak deur Francis Prinsloo.
Volgens Botha fokus die ATM in Mei op die Afrikaanse gemeenskap se kos-erfenis, met ‘n koeksister-gesprek op 20 Mei in die Paarl ter viering van Internasionale Museumdag.
“Ons het nie almal dieselfde tradisies nie, maar wel baie gedeelde erfenisse wat voorheen soms misken is en ons nou kan omarm,” sê Botha.
Botha en Janine Brown, opvoedkundige beampte van die ATM, het van 8 tot 12 Mei 2017 die Siyathemba, Gamagara, Thembelihle, Siyancuma munisipale gebiede asook die Afrikanergemeenskap van Orania in die Noord-Kaap besoek om inwoners se stories op te teken, veral onvertelde stories, voorbeelde van streekstaal en stories oor kos-erfenis.
Volgens Brown het hulle veral gewone mense se stories opgeteken.
“Almal het ’n storie om te vertel – soos Oom Jan Mitchell van Olifantshoek wat onthou het hoe hy kleintyd tameletjie in ‘n miershoop gemaak het, tannie Siena (Nannie) van Nel van Prieska wat haar pa se kabaailiggie uit die myn bewaar het, oom Willem Olivier van Marydale wie se bynaam Oom Voël is omdat hy so vinnig kan werk, oom Johannes Blaauw (oorspronklik van Putsonderwater) wat verduidelik het hoe ‘n mens skilpad gaarmaak, en oom Flip Crouse, voormalige burgemeester van Kuruman, wat sy herinneringe aan sy ontmoeting met Nelson Mandela met ons gedeel het. En op Orania het Joost Strydom vir ons nuwe woorde soos kiepkoepel (‘n verskuifbare hoenderhok), swartbontes (Liqourice All Sorts) en flitspen (‘highlighter’) geleer.”
Die ATM het reeds stories in die Emthanjeni, Renosterberg en Kamiesberg-munisipaliteite en Orania versamel. Dit vorm deel van ‘n groter mondelinge oorleweringprojek om die Noord-Kaapse kultuur en erfenis uit te bou en te bewaar deur middel van boekstawing. Vir navrae, kontak Janine Brown by 021 872 3441 of opvoeding@taalmuseum.co.za. Vir meer inligting oor die ATM, besoek www.taalmuseum.co.za of volg die Taalmonument op Facebook, Twitter of Instagram.
